Jak ustrzec się przed kradzieżą tożsamości i zaciągnięciem zobowiązań finansowych w naszym imieniu przez oszustów? Jednym z ważnych rozwiązań ustawowych jest możliwość zastrzeżenia swojego numeru pesel. Co nam daje zastrzeżony pesel? Czy banki faktycznie mają już obowiązek weryfikować czy pesel znalazł się w rejestrze Ministerstwa Cyfryzacji? Zachęcamy do lektury.
Pesel jest jednym z najważniejszych numerów służącym do identyfikacji osób mieszkających lub przebywających w Polsce. Można wyczytać z niego wiele informacji o jego właścicielu, m.in. datę urodzenia czy płeć. Dla wielu instytucji, numer pesel w połączeniu z imieniem i nazwiskiem staje się wystarczającą daną otwierającą dostęp do wykonania ważnych operacji finansowych, decyzji prawnych czy transakcji.
Gdzie można zastrzec pesel?
Od 17 listopada 2023 r. wszyscy obywatele Polski mają możliwość zastrzec swój numer pesel poprzez wpisanie go do specjalnego rejestru. Można to zrobić na kilka sposobów: online w aplikacji mObywatel i w urzędzie gminy. Możliwość świadczenia tej usługi otrzymały także placówki banków oraz Poczty Polskiej. Placówki Banku Pocztowego jeszcze nie świadczą tej usługi.
Czy warto już teraz zastrzec swój pesel?
Wiele osób już skorzystało z tej możliwości, by uchronić się np. przed zaciągnięciem kredytu przez oszustów z użyciem wykradzionych danych osobowych. Warto jednak podkreślić, że dopiero od 1 czerwca 2024 roku banki będą zobowiązane ustawą do sprawdzenia czy osoba chcąca wziąć kredyt ma zastrzeżony pesel. Jeśli numer ewidencji będzie znajdował się w rejestrze (będzie zastrzeżony), to banki oraz instytucje kredytowe nie będą mogły udzielić kredytu, by chronić swoich klientów przed oszustwem finansowym. Dotyczy to także umów związanych z pożyczkami, leasingiem, otwieraniem rachunków czy świadczeniem usług płatniczych.
Czy dostaniesz kredyt, jeśli masz zastrzeżony pesel?
Jak już wspomnieliśmy, od 1 czerwca 2024 roku osoby z zastrzeżonym numerem pesel nie otrzymają kredytu. Do czerwca 2024 r. banki nie mając obowiązku weryfikacji czy numer ten jest zastrzeżony, mają prawo udzielać kredytów, pożyczek, leasingów oraz innych usług finansowych bez weryfikacji czy pesel jest zastrzeżony, także tym osobom, które tego zastrzeżenia już dokonały. Po 1 czerwca osoby chcące wziąć kredyt, będą musiały tymczasowo cofnąć zastrzeżenie. Jak to zrobić, napiszemy w dalszej części artykułu.
Ile wypłacisz z konta, gdy zastrzeżesz pesel?
Osoby z zastrzeżonym numerem ewidencji, które będą chciały w placówkach bankowych wypłacić pieniądze z konta, będą miały ograniczenia kwotowe. Mianowicie, w ciągu jednego dnia, będą mogły wypłacić maksymalnie kwotę równą trzykrotności swojego minimalnego wynagrodzenia. Ma to chronić klientów banków przed podejmowaniem działań pod wpływem oszustów posługujących się metodą popularnie zwaną „na wnuczka”. W skutek tej metody, osoby będące pod presją oszusta wypłacają duże kwoty z kont i przekazują je osobom podającym się m.in. za ich krewnych lub przyjaciół krewnych. Więcej informacji o tej metodzie znajdziecie tutaj. Jeśli klient banku będzie chciał podjąć większą kwotę z banku, będzie musiał wcześniej tymczasowo cofnąć zastrzeżenie. Cofnięcie zastrzeżenia jest skuteczne dopiero po upływie 12 godzin od jego dokonania.
Jak cofnąć zastrzeżenie numeru pesel?
Podobnie, jak w przypadku zastrzeżenia numeru pesel, cofnięcia zastrzeżenia można przede wszystkim dokonać online w aplikacji mObywatel oraz w urzędach gminy. Tam też będzie można w każdej chwili sprawdzić czy numer jest zastrzeżony. Cofnięcia zastrzeżenia numeru ewidencji można dokonać także czasowo, wskazując datę ponownego zastrzeżenia numeru. Czas zastrzeżenia i cofnięcia zastrzeżenia numeru pesel będzie odnotowany w rejestrze z dokładnością do sekundy.
Zastrzeżony pesel to nasze bezpieczeństwo
Procedura zastrzegania numeru pesel została wprowadzona w celu ochrony naszych danych, a co za tym idzie naszych pieniędzy przed działaniami oszustów. Nie ulega wątpliwości, że warto dokonać zastrzeżenia swojego numeru przed 1 czerwca 2024 r. W okolicach tej daty z pewnością zainteresowanie zastrzeżeniami wzrośnie i mogą pojawić się kolejki w urzędach, bankach czy na Poczcie.
