Gdy ktoś ostrzega nas przed oszustwami na wnuczka czy krewnego, to myślimy, że dotyczą one wyłącznie osób starszych. Niech nie zmyli nas nazwa „na wnuczka”. Mechanizm oszustwa wywiedziony z tej właśnie metody jest wciąż doskonalony przez przestępców. A wnuczek może być policjantem, pracownikiem banku czy prokuratorem. Przeczytajcie, dlaczego ww. oszustwa na legendę wciąż zbierają żniwa.
Czym właściwie są oszustwa na legendę?
Oszustwa na tzw. legendę to takie, w których oszust podszywa się pod kogoś, kim nie jest (krewnego, policjanta, pracownika banku, prokuratora). Celem takich przestępczych działań jest wyłudzenie od rozmówcy pieniędzy. Oszust wciela się w rolę – np. Twojego bliskiego i dzwoni do Ciebie, by prosić Cię o pomoc lub przysługę. Ma ona polegać na pożyczeniu czy ofiarowaniu mu pieniędzy.
Dlaczego oszustom udaje się zdobyć nasze pieniądze?
Przede wszystkim, dzwoniący w trakcie rozmowy manipuluje rozmówcą. Używa różnych psychotechnik, by po pierwsze, wydobyć od nas informacje na temat naszych pieniędzy. Po drugie, zawsze dochodzi tu czynnik stresowy. Oszust wymyśla dramatyczną, a nawet drastyczną sytuację, że np. jesteśmy okradani, lub że ktoś miał straszny wypadek i trzeba mu natychmiast pomóc a nawet, że policja prowadzi jakąś akcję i w której musimy wziąć udział. Dochodzi do tego presja czasu na spełnienie przedstawionych w rozmowie warunków. Wszystko po to, aby zablokować możliwość naszego logicznego myślenia i analizy sytuacji. Celem przestępcy zawsze są nasze pieniądze i kosztowności.
Te mechanizmy i scenariusze rozmów są wciąż udoskonalane. Niestety, jak pokazują statystyki, oszustwa na legendę nadal są bardzo popularne i często skutkują utratą całych oszczędności życia.
Skąd oszust wie ile masz pieniędzy?
Bardzo często osoby, które padły ofiarą takiej manipulacji, zastanawiają się skąd oszust wiedział o ich sytuacji majątkowej. Pamiętaj, oszust wie to najczęściej od Ciebie. Tak prowadzi rozmowę, by sprytnie wydobyć te informacje. Miejmy się na baczności i udzielajmy jak najmniej informacji obcej osobie, z którą rozmawiamy. Pamiętaj, nawet pracownicy banku nie pytają nigdy ile masz pieniędzy, nie pytają o Twój nr karty, nr PIN do karty, ani o hasło do bankowości. Chroń te dane. Nie udzielaj nikomu informacji ile masz pieniędzy w domu, na koncie lub na lokacie. W przeciwnym wypadku łatwo możesz stać się celem dla oszusta.
Jakie żniwa zbierają oszuści – przerażające statystyki
Liczby nie kłamią. Oszuści posługujący się metodami na wnuczka, policjanta, pracownika banku itp. w samym 2022 roku, tylko na terenie Warszawy i okolic, zdołali przekonać swych rozmówców do dobrowolnego przekazania im łącznie aż 25 219 525 zł. Na terenie całego kraju suma strat w 2022 roku wynosiła ponad 140 mln złotych.
W 2022 roku, na terenie całego kraju, ponad 4 tysiące osób padło ofiarą metody na legendę. Tylko na terenie Warszawy i okolic, aż 378 osób. Jak pokazują statystyki, poszkodowani, którzy padają ofiarą metody na legendę, to nie tylko osoby starsze, choć te przeważają w statystykach. Także 30-latkowie zgłaszają się na policję jako poszkodowani. Dlatego tak ważne jest, by także ludzie młodzi, zdobywali wiedzę o metodach, jakimi posługują się przestępcy. Ta wiedza może ochronić ich oraz ich rodziny przed próbą oszustwa.
Co zrobić, gdy dzwoni do Ciebie policjant lub osoba z banku?
Dzwoni do Ciebie osoba, która wypytuje Cię czy masz oszczędności, konto w jakimś banku lub ile masz pieniędzy. Nakłania Cię do podania numeru PIN do karty (nawet tylko 3 cyfr) czy hasła do bankowości. Stop. Nigdy nie podawaj tych danych! Rozłącz się! Jeśli chcesz się upewnić czy faktycznie był to policjant czy pracownik banku, to zapytaj o jego imię i nazwisko, stanowisko lub numer służbowy i wtedy się rozłącz. Następnie zadzwoń do banku z którego rzekomo dzwonił i zgłoś to zdarzenie, prosząc o sprawdzenie czy jest to pracownik banku. Analogicznie, zgłoś taki przypadek na policję, dzwoniąc pod nr 112.
Nawet policjanta warto sprawdzić!
Za każdym razem, kiedy odbierzesz podejrzany telefon, zgłoś to na policję. Pamiętaj, nie grożą Ci żadne konsekwencje za to, że przerwiesz rozmowę z policjantem lub pracownikiem innej instytucji. Zawsze, gdy ktoś zacznie wypytywać o Twoje dane, zachowaj ostrożność i zgłoś to na policję.
Jeśli dzwoni do Ciebie rzekomy krewny, z którym dawno nie miałeś kontaktu i prosi o pożyczenie pieniędzy, przerwij rozmowę. Zadzwoń do rodziny, z którą masz bliski kontakt i porozmawiaj z nimi o tym podejrzanym telefonie. Jeśli nadal masz wątpliwości, zgłoś to na policję (112).
Obejrzyj webinar o mechanizmach oszustw
Chcesz się dowiedzieć, jak działają oszuści metodą na legendę? Obejrzyj webinar zrealizowany w ramach programu „Cyberdojrzali. Bądź mądrzejszy od oszusta”. O mechanizmach oszustwa na wnuczka, policjanta, pracownika banku oraz na inną legendę, opowie w nim podinspektor Karolina Makos ze Stołecznej Komendy Policji – film jest dostępny tutaj.
